Oude Kerk (Delft)

De Oude Kerk (of: Oude Jan) die dateert uit 1246 is de oudste kerk van Delft. Karakteristiek aan de Oude Kerk is de scheefgezakte toren.

De Oude Kerk is nog altijd als kerk in gebruik; op zondagen en christelijke feestdagen vinden er diensten plaats.

Geschiedenis

Doordat er gedurende enkele eeuwen aan de kerk is gebouwd en verbouwd, biedt het gebouw een kijk in zijn eigen geschiedenis.

Bartholomeus van der Made nam halverwege de dertiende eeuw de eerste verbouwing en uitbreiding van de kerk ter hand. Vanaf die tijd werd de kerk dan ook de St.Bartholomeuskerk genoemd. De oude kerk van tufsteen werd uitgebreid met twee zijbeuken en een koor.

Tussen 1325 en 1350 werd vóór de kerk een 75 meter hoge toren gebouwd in Vlaamse stijl met een gemetselde spits en vier hoektorentjes. In die tijd was de toren met grote afstand het hoogste gebouw in de wijde omgeving. Pas ongeveer anderhalve eeuw later werd de hogere Nieuwe Kerk gebouwd. Enkele jaren na de bouw van de toren werden de zijbeuken van de kerk verhoogd tot het niveau van het middenschip. Uit deze periode dateren ook de twee zijkoren en het hoogkoor. In 1396 -aan het einde van deze bouwperiode- werd de kerk aan Sint-Hippolytus gewijd.

In de eerste helft van de vijftiende eeuw werd het middenschip geheel vernieuwd. De kerk kreeg nu weer de kenmerken van een basiliek, omdat het middenschip oprees boven de zijbeuken. De zijbeuken werden op hun beurt doorgetrokken tot de voorzijde van de toren. In de loop van de vijftiende eeuw werd het gebouw verrijkt met enkele kapellen en portalen. Het tot kapel omgebouwde portaal aan de noordzijde en het portaal aan de toren zijn daarvan bewaard gebleven.

De laatste ingrijpende verbouwing onderging de kerk aan het begin van de zestiende eeuw. Het plan was de bakstenen basiliek te vervolmaken tot een natuurstenen kruisbasiliek. Verder dan de noorderkruisbeuk is het met de uitvoering van het laatste plan niet gekomen. De Delftse stadsbrand van 1536 en de beeldenstormen van 1566 en 1572 gooiden flink roet in het eten. Alleen de preekstoel uit 1548 heeft deze zware tijden overleefd.

De Oude Kerk is in de vorige eeuw twee keer ingrijpend gerestaureerd, namelijk in de periode 1949-1961 en in de periode 1997-2000. Bij de laatste restauratie is het stucwerk in de kerk volledig vernieuwd, zijn de gebrandschilderde ramen gerestaureerd en is ook het leien dak flink aangepakt.

De scheve toren

Omdat er vóór de bestaande kerk eigenlijk geen ruimte was om de toren te bouwen, heeft men waarschijnlijk het water van de Oude Delft op die plaats omgelegd om ruimte te creëren. De toren is vervolgens half op een zandrug en half op de gedempte gracht gebouwd. Door inklinking van de grond ter plaatse van de gedempte gracht begon de toren al tijdens de bouw scheef te zakken. In de toren is ook een knik te zien; doordat de toren al tijdens de bouw scheef stond, heeft men recht verder gebouwd op een scheve basis. Door de eeuwen heen heeft de scheve toren menig stedeling verontrust. In 1843 besloot de 'Raad der stad Delft' dat de toren -uit angst voor instortingsgevaar- tot aan het dak van de kerk moest worden gesloopt. Lokale aannemers hebben toen kunnen voorkomen dat dit besluit daadwerkelijk werd uitgevoerd. De 75 meter hoge toren staat tegenwoordig 1,96 meter uit het lood.

Klokken

In de zwaar geconstrueerde eiken klokkenstoel (uit de zestiende of zeventiende eeuw) hangen twee bijzondere klokken: de Trinitasklok (uit 1570) die vaak Bourdon wordt genoemd en de Laudateklok (uit 1719). De Trinitasklok is de belangrijkste van deze twee. Deze klok, gegoten door Hendrick van Trier, weegt bijna 9000 kilo en heeft een diameter van circa 2,3 meter. De Trinitasklok is de grootste historische klok van Nederland en wordt alleen geluid bij bijzondere gebeurtenissen, zoals de bijzetting van een lid van het Koninklijk Huis. De reden hiervoor is dat het klokkengelui zodanig zware trillingen veroorzaakt dat bij regelmatig luiden schade aan de toren zou kunnen ontstaan. De klok is wel iedere dag te horen als een hamer de halve en de hele uren slaat.

Graven

In de Oude Kerk bevinden zich enkele bijzondere graven van onder andere:

  • Antoni van Leeuwenhoek, wetenschapper
  • Jodocus van Lodenstein, predikant en dichter
  • Piet Hein, zeevaarder
  • Maarten Tromp, zeevaarder (praalgraf door Rombout Verhulst, voltooid in 1656. Het ontwerp is waarschijnlijk van Jacob van Campen, de afbeelding van de zeeslag is van Willem de Keyser)
  • Johannes Vermeer, schilder
  • Hubert Kornelisz. Poot, dichter
  • Anthonie Heinsius, raadspensionaris
  • Johannes Stalpaert van der Wiele, schrijver en dichter
  • Elisabeth Morgan, dochter van Marnix van St Aldegonde.

In totaal zijn er in deze kerk ongeveer vierhonderd mensen begraven. De grafmonumenten van Piet Hein en van Maarten Harpertsz. Tromp zijn opgericht in opdracht van de Staten-Generaal en nog steeds eigendom van de Staat (Rijksgebouwendienst).

Zie ook

Externe links

Opgenomen in de volgende categorieën:
Plaats commentaar
Hints en tips
Sunhwa Hahn
1 may 2015
tomb of Vermere is on the floor. Stained glasses are very beautiful.
Brandon Smith
12 october 2013
Check out those old pipes.
Visit Delft Manager
29 december 2011
De Oude Kerk is gebouwd in 1246. Karakteristiek is de scheve toren.
Visit Delft
19 april 2011
De Oude Kerk is gebouwd in 1246. Karakteristiek is de scheve toren.
Meer reacties laden
foursquare.com
8.4/10
10.871 mensen hier geweest
Kaart
Heilige Geestkerkhof 25, 2611 HP Delft, Nederland Routebeschrijving
Sat 10:00 AM–8:00 PM
Sun 9:00 AM–5:00 PM
Mon-Tue 9:00 AM–6:00 PM
Wed 9:00 AM–6:00 PM
Thu 11:00 AM–8:00 PM

Oude Kerk op Foursquare

Oude Kerk (Delft) op Facebook

Zoek hotels

Alle hotels Alles zien
Luxurious Loft Apartment

beginnend $125

Best Western Museumhotels Delft

beginnend $109

Hotel Grand Canal

beginnend $58

Hotel Johannes Vermeer Delft

beginnend $114

Casa Julia

beginnend $155

Hotel de Plataan Delft Centrum

beginnend $151

Aanbevolen bezienswaardigheden in de omgeving

Alles zien Alles zien
In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Prinsenhof (Delft)

Het Prinsenhof is een van de drie stedelijk musea van Delft (de andere

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Nieuwe Kerk (Delft)

De Nieuwe Kerk in Delft is een kerkgebouw aan de Markt in het centrum

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Naald van Rijswijk

De Naald van Rijswijk is een obelisk die ter herinnering aan de vrede

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Chinatown (Den Haag)

Den Haag Chinatown is de Chinese buurt van Den Haag. De buurt ligt als

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Koninklijk Conservatorium (Den Haag)

Het Koninklijk Conservatorium is het conservatorium in Den Haag. Het

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Ridderzaal

De Ridderzaal is een gebouw in het Binnenhof te Den Haag. Het gebouw

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Binnenhof (Den Haag)

Het Binnenhof is een gebouwencomplex in het centrum van Den Haag en al

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Mauritshuis

Het Mauritshuis is een Rijksmuseum in Den Haag met voornamelijk

Vergelijkbare toeristische attracties

Alles zien Alles zien
In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Martinitoren

De Martinitoren, gelegen aan de Grote Markt, is de bekendste en met

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Temple Church, Bristol

Temple Church (grid reference ST5972) is a ruined church in central

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Leaning Tower of Suurhusen

The Leaning Tower of Suurhusen (German: Schiefer Turm von Suurhusen)

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Walfriduskerk (Bedum)

St. Walfridus kerk is a church located in Bedum, Netherlands dedicated

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Toren van Pisa

De (scheve) toren van Pisa is de vrijstaande klokkentoren (een

Alle vergelijkbare plaatsen