De Maastunnel (Architecten: J.P. van Bruggen, Ad van der Steur) is een tunnel in Rotterdam, die de oevers van de Nieuwe Maas met elkaar verbindt.
De Maastunnel (Architecten: J.P. van Bruggen, Ad van der Steur) is een tunnel in Rotterdam, die de oevers van de Nieuwe Maas met elkaar verbindt. De tunnel omvat vier buizen: twee voor auto's, een voor fietsers en een voor voetgangers. De bouw ging in 1937 van start en was in 1942 voltooid.
Dagelijks maken ruim 75.000 motorvoertuigen en een groot aantal fietsers, bromfietsers en voetgangers gebruik van deze tunnel. Daarmee vormt de Maastunnel een belangrijke schakel in het Rotterdamse wegennet. Er geldt een snelheidslimiet van 50 km/h.
Aan de bouw waren jaren van heftige discussies voorafgegaan. Iedereen was het er wel over eens dat een nieuwe vaste oeververbinding nodig was. De discussie spitste zich dan ook vooral toe op de vraag of er een brug of tunnel moest worden gebouwd. De gemeente Rotterdam kreeg uiteindelijk haar zin: een tunnel bleek financieel aantrekkelijker dan een brug, met name vanwege de grote hoogte, 60 meter, die een brug zou moeten krijgen om het scheepvaartverkeer niet te hinderen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de bouw onder de Nazi's doorgezet. De bezetters wilden graag een feestelijke opening hoewel de bevolking daar geen behoefte aan had.
De Maastunnel was de eerste autotunnel van Nederland. Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog werd de Maastunnel voorbereid op de passage van trolleybussen. Hiervoor werd in de tunnel bovenleiding aangebracht. Hoewel er twee bussen gereed waren voor experimentele ritten, heeft er uiteindelijk echter nooit een trolleybus door Rotterdam gereden. In 1944 werd de Maastunnel door de Duitsers voorzien van explosieven, zodat de tunnel op elk gewenst moment kon worden opgeblazen. Dat is uiteindelijk niet gebeurd, waarschijnlijk doordat de ontsteking van de explosieven (waarvoor de bovenleiding werd gebruikt) onklaar gemaakt was door het verzet.
In 1998 schreef de Rotterdamse band The Amazing Stroopwafels een lied over de Maastunnel. In de clip dat bij het nummer hoort is historisch beeldmateriaal te zien.
De Maastunnel werd gebouwd volgens de afzinkmethode. De afzonderlijke segmenten (caissons) voor de Maastunnel werden elders in een droogdok gebouwd, en zijn vervolgens naar de plaats van de tunnel gesleept en daar afgezonken. Deze methode zou later bij talloze andere Nederlandse tunnels worden toegepast. Elk van de negen delen van de Maastunnel heeft een lengte van ruim 60 meter, een hoogte van 9 meter en een breedte van 25 meter. Daarin liggen naast elkaar twee buizen voor gemotoriseerd verkeer (met een doorrijhoogte van 4 meter), en daarnaast twee boven elkaar gelegen buizen voor (brom)fietsers en voetgangers, bereikbaar via roltrappen. Voor het controleren van de luchtkwaliteit in de tunnel bevond zich een laboratorium in één van de ventilatiegebouwen.
Inclusief toeritten is de Maastunnel 1070 meter lang. Het gesloten gedeelte is ruim 550 meter. Het diepste punt van de tunnel ligt circa twintig meter onder NAP. Bovengronds is de tunnel te herkennen aan de karakteristieke ventilatiegebouwen op de beide oevers, ook goed zichtbaar vanuit de Euromast, die zich vlak bij de tunnel bevindt. In aansluiting op de Maastunnel is door Rotterdam de Tunneltraverse aangelegd.
Vooral in de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw werd er massaal gebruikgemaakt van de Maastunnel door fietsers en bromfietsers. 's Morgens met drie van de vier roltrappen tegelijk van Zuid naar Noord en 's middags andersom. Om fietsers te dwingen in de rij te blijven werd aan beide zijden van de rij een politieman te paard ingezet. Er mag in de tunnel worden gefietst, in tegenstelling tot bv. de Sint-Annatunnel in Antwerpen, waar fietsers naast de fiets moeten lopen. Het gebruik van bromfietsen is in de Maastunnel, in verband met de ventilatie, verboden: bromfietsers moeten de motor afzetten.
