De Krakatau (Portugees: Krakatao) is een actieve vulkaan in Indonesië, in de straat Soenda tussen Java en Sumatra. De vulkaan is vooral bekend door de ongekend zware uitbarsting in 1883.
Aan het hof van een Indonesische sultan zijn geschriften bewaard gebleven die vertellen hoe een uitbarsting in het jaar 535 van Sumatra en Java twee aparte eilanden maakte, ze zouden daarvoor dus één eiland geweest zijn.
Op maandagochtend 27 augustus 1883 knalde de Krakatau uit elkaar. De berg rees op, scheurde open en stortte in, waarna de zee in het gapende gat stroomde. Het gevolg was een catastrofale uitbarsting; tot op heden de grootste vulkaanuitbarsting waarvan de moderne mens getuige is geweest.
Er ontstond een tsunami van 22 meter hoog. Vloedgolven van vele tientallen meters hoogte overspoelden de kusten van Java en Sumatra. Ruim 36.000 mensen verloren het leven en complete steden en dorpen werden weggespoeld. Door de hoge golven werden schepen, zoals het Nederlandse marinestoomschip Berouw, vele kilometers landinwaarts geslingerd. Zelfs op Ceylon, het huidige Sri Lanka, viel nog een dode door de golfslag. De deining werd tot in het Kanaal tussen Engeland en Frankrijk geregistreerd. Er rees een aswolk uit de berg die tot 50 kilometer hoogte steeg en zijn omgeving in diepe duisternis dompelde. Door de enorm grote hoeveelheid stof die in de atmosfeer terecht kwam, daalde wereldwijd het volgende jaar de gemiddelde temperatuur met 1,2 graden Celsius. De uitbarsting ging met zoveel geweld gepaard dat de trommelvliezen van zeelui in de buurt barstten. Het gebrul en geknal was hoorbaar tot in Australië en zelfs op het eiland Rodriguez, niet ver van Afrika. In Atjeh, in het noorden van Sumatra, bracht men troepen in paraatheid wegens vermeend vijandelijk kanongebulder. De geluidsgolven waren zo krachtig dat ze zeven keer de aarde rond gingen voor de atmosfeer weer tot rust kwam.
De berg verdween voor een groot gedeelte onder het wateroppervlak, maar in 1932 verscheen op dezelfde plek een nieuwe berg, Anak Krakatau, het "kind van Krakatau", die as en zwavel spuwde. Sinds de jaren '50 groeit de berg gemiddeld 13 cm per week. In november 2007 is de vulkaan weer begonnen met uitbarsten en is nu (september 2008) nog steeds actief. Wetenschappers raden aan om minimaal 3 km afstand te houden. Het nieuwe eiland kan onder begeleiding door toeristen bezocht worden.