Plesetsk is een kosmodroom (ruimtehaven) in Rusland, gelegen in de oblast Archangelsk op ongeveer 800 kilometer ten noorden van Moskou en 180 kilometer ten zuiden van Archangelsk. De lanceerplaats is gesitueerd nabij de stad Mirny (die naargelang de personeelsbehoefte van de ruimtehaven varieert tussen de 30.000 en 50.000 inwoners) en het spoorstation Plesetskaja van de Noordelijke spoorlijn bij het plaatsje Plesetsk. Naar aantallen afgeschoten raketten (tussen 1957 en 1992 werden er 1251 gelanceerd) staat de ruimtehaven op nummer 1 in de wereld.
Lancering van een Tsyklon-3 raket met een Meteor-satelliet aan boord op 15 augustus 1991 Mirny ]]
Plesetsk is een kosmodroom (ruimtehaven) in Rusland, gelegen in de oblast Archangelsk op ongeveer 800 kilometer ten noorden van Moskou en 180 kilometer ten zuiden van Archangelsk. De lanceerplaats is gesitueerd nabij de stad Mirny (die naargelang de personeelsbehoefte van de ruimtehaven varieert tussen de 30.000 en 50.000 inwoners) en het spoorstation Plesetskaja van de Noordelijke spoorlijn bij het plaatsje Plesetsk. Naar aantallen afgeschoten raketten (tussen 1957 en 1992 werden er 1251 gelanceerd) staat de ruimtehaven op nummer 1 in de wereld.
Het terrein van de kosmodroom, dat gelegen is in een licht heuvelachtige beboste (taiga) omgeving, is relatief vlak en omvat 1762 km². Van noord naar zuid meet het 46 kilometer en van oost naar west 82 kilometer. Op het terrein bevindt zich ook de luchthaven Plestsy.
Het kosmodroom werd gebouwd als geheime lanceerplaats voor ICBM's onder de codenaam Angara. Het bevel tot de constructie werd gegeven op 11 januari 1957, waarna de bouw op 15 juli van dat jaar begon. De kosmodroom werd in gebruik genomen voor R-7- en R-7A-raketten (de A staat voor 'Angara') in december 1959. De aanwezigheid van een spoorstation nabij Plesetsk was van groot belang voor het vervoer van raketonderdelen. Deze raketten werden gekozen vanwege het feit dat ze andere landen en het testgebied Koera op Kamtsjatka konden bereiken. De stad Mirny ('vredevol') werd rondom de kosmodroom gebouwd.
De autoriteiten wisten het bestaan geheim te houden tot de lancering van het eerste ruimtevaartuig op 17 maart 1966, de Kosmos 112. De Britse natuurkundeleraar Geoffrey Perry en zijn studenten kwamen na het zorgvuldig bestuderen van het lanceren van de Kosmos 112 satelliet tot conclusie dat deze niet vanaf Bajkonoer maar vanaf een andere locatie de ruimte in was gestuurd. Na het einde van de Koude Oorlog werd echter bekend dat de CIA al vanaf het einde van de jaren '50 had vermoed dat zich een lanceerinstallatie voor ICBM's bevond bij Plesetsk. In 1983 gaf de Sovjet-Unie uiteindelijk ook zelf toe dat Plesetsk bestond.
Sinds de val van de Sovjet-Unie is het belang van de Kosmodroom Bajkonoer toegenomen ten koste van Plesetsk.
Op Plesetsk bevinden zich raketlanceerinrichtingen (SK's) en technische installaties (TK's) voor alle typen middellange en lange-afstandsraketten van Russische makelij, momenteel de Sojoez, Kosmos-3M en Tsyklon. Momenteel worden er SK's en TK's gebouwd voor de draagraket Rokot. De Zenit en Proton zijn echter te zwaar en kunnen daarom alleen vanaf Bajkonoer worden gelanceerd. Tegenwoordig wordt het kosmodroom Plesetsk voornamelijk gebruikt voor de lancering van militaire satellieten, die hiervandaan eenvoudig kunnen worden afgeschoten vanwege het feit dat Plesetsk zich in een bijna onbewoond arctisch gebied bevindt waar raketonderdelen met minder gevaar kunnen neerstorten. Er is echter ook een groeiend aandeel van de civiele ruimtevaart. Vanuit Plesetsk wordt verder het merendeel van de ruimteprogramma's gecoördineerd. Naar verwachting zal het belang van Plesetsk toenemen in de toekomst vanwege het feit dat Bajkonoer zich nu in Kazachstan bevindt en hierdoor voor het gebruik leasegelden moeten worden betaald door Rusland. Plesetsk is vanwege zijn noordelijke ligging (62° NB) echter minder geschikt voor geostationaire lanceringen dan bijvoorbeeld het Kennedy Space Center in de Verenigde Staten (28° NB) of het Centre Spatial Guyanais in Frans-Guyana (5° NB), maar wordt door Rusland toch aangewezen als de belangrijkste locatie voor de geplande lanceringen van haar nieuwe raket, de Angara. In mei 2007 werd de eerste RS-24 gelanceerd, die uiteindelijk de UR-100N (SS-19 stiletto) en R-36 (SS-18 Satan) moeten vervangen.<ref>Шаблон:En Шаблон:Cite web</ref>
Bronnen, noten en/of referenties:
Categorie:Russische ruimtevaart Categorie:Lanceerbasis
bg:Плесецк ca:Cosmòdrom de Plesetsk cs:Kosmodrom Pleseck de:Plessezk en:Plesetsk Cosmodrome eo:Pleseck (kosmodromo) es:Cosmódromo de Plesetsk et:Plessetski kosmodroom fa:پایگاه فضایی پلستسک fi:Plesetskin kosmodromi fr:Cosmodrome de Plesetsk he:קוסמודרום פלסצק hu:Pleszeck űrrepülőtér id:Kosmodrom Plesetsk it:Cosmodromo di Plesetsk ja:プレセツク宇宙基地 ko:플레세츠크 우주 기지 no:Plesetsk kosmodrom pl:Kosmodrom Plesieck pt:Cosmódromo de Plesetsk ru:Плесецк (космодром) sk:Pleseck (kozmodróm) sr:Космодром Плесецк sv:Plesetsk uk:Плесецьк zh:普列谢茨克航天发射场