De grotten van Han vormen een stelsel van onderaardse grotten in Han-sur-Lesse nabij Rochefort, gelegen op de rivier de Lesse in de Belgische Ardennen. Het geheel staat bekend als één van de grootste grottencomplexen van Europa.
De grotten van Han
De grotten van Han vormen een stelsel van onderaardse grotten in Han-sur-Lesse nabij Rochefort, gelegen op de rivier de Lesse in de Belgische Ardennen. Het geheel staat bekend als één van de grootste grottencomplexen van Europa.
De grotten zijn ontstaan door de rivier de Lesse, die een deel van de Boineheuvel (van kalksteen) uitgesleten heeft. De rivier verdwijnt over ongeveer 1100 meter (in vogelvlucht) onder de grond, maar ze doet wel 20 uur over deze afstand. In de grot is de temperatuur het hele jaar door 13° C en er heerst een vochtigheidsgraad van 95%. De grot telt vele druipstenen kalkafzettingen.
Uit opgravingen blijkt dat de grotten altijd al bij de bewoners uit de omgeving bekend waren. Voorwerpen uit de vroege prehistorie konden al in het water in de grotten worden aangetroffen. Geleefd werd er - aldus wordt aangenomen - in de grotten doorgaans echter niet. De opgegraven voorwerpen zouden erop geduid hebben dat de grotten met name voor doodsceremonies werden gebruikt, en dat er doorgaans niet daadwerkelijk in geleefd werd.
De grotten van Han vormen voor zover bekend al sinds de 18de eeuw een trekpleister. Of de tocht door de grotten ook daadwerkelijk beviel, was echter erg afhankelijk van de conditie van de wandelaars. Traptreden en goed begaanbare paden voor de bezoekers zouden pas later hun intrede doen. De verlichting in de grot geschiedde aanvankelijk door fakkels, het elektrische licht deed in 1897 zijn intrede in de grot. Enkele jaren later zou er een grootse campagne op touw gezet worden om de Europeanen met de grotten bekend te laten maken. Verschillende oude reclameposters uit die tijd zijn in het Museum van de Onderaardse Wereld tentoongesteld. De toeristische wandelroute door de grotten werd meerdere malen gewijzigd. Rond 1860 werd besloten om de route, die aanvankelijk begon met een tocht in een bootje, om te draaien, zodat het boottochtje nu de afsluiting van de tocht vormde.
In 1944 deden de grotten tijdelijk dienst als schuilkelder.
Een klein deel van de grotten zijn tegen betaling toegankelijk voor het grote publiek, jaarlijks komen er een half miljoen bezoekers. Sinds 1906 is er een historische tramlijn, die de bezoekers vanuit het centrum van Han naar de ingang van de grotten brengt. Vanaf de ingang van de grotten is er een parcours van ongeveer twee kilometer aangelegd dat te voet kan afgelegd worden (duur ongeveer anderhalf uur) en waarbij een gids uitleg geeft. Dit parcours heeft 436 stijgende en dalende trappen en leidt de bezoeker door een aantal "zalen", zoals de "Geheimzinnige", de "Wapenzaal", en de "Koepelzaal". Bij de uitgang van de grot is het traditionele boottochtje vervangen door een loopbrug.
De route voert allereerst door de zogenaamde "Scarabeezaal". Oorspronkelijk werd de zaal zo genoemd naar de grote hoeveelheid kleine diertjes die zich in slierten door de zaal voortbewogen. Aan het begin van de 21ste eeuw zijn deze diertjes echter verdwenen. De tweede en derde zaal zijn achtereenvolgens de "Vigneronzaal" en de "Minaretzaal". In deze laatste zaal bevindt zich de minaret, een stalagmiet van vijf meter hoog, en zijn er uit kalksteen gevormde 'gordijnen' te zien. De zaal die daarop volgt, de "Geheimzinnige", is de nieuwste zaal in de route door de grotten. Deze zaal werd in 1968 ontdekt, en aan de route toegevoegd. Via de zaal "De Styx" worden de bezoekers gevoerd naar de "Trofeezaal", waar zich een enorme bloemkoolvormige druipsteen bevindt van zo'n 7 meter hoog, met een omtrek van 20 meter. Hierna volgt de "Wapenzaal", waarin bij binnenkomst de gedragen klanken van (waarschijnlijk) Enya uit verborgen speakers op de bezoekers neerdalen. Een lichtshow die vervolgens gestart wordt, toont de mooiste plekjes van deze zaal. De laatste zaal, de "Koepelzaal", wordt gerekend tot de grootste ondergrondse holtes van Europa. De zaal heeft een maximale hoogte van 62 meter, een maximale diagonale afmeting van 145 meter, en een inhoud van 125.000 m3. De Lesse stroomt door de laagstgelegen plekken van de zaal. Bij de uitgang van de grot is het traditionele boottochtje vervangen door een loopbrug, het kanonschot is gebleven
Prehistorische en andere voorwerpen die in de grotten zijn opgegraven, evenals bevindingen rondom de aardlagen in de grotten zijn te bezichtigen in het Museum van de Onderaardse Wereld. Een interactieve film die zich afspeelt in één van de niet voor bezoekers toegankelijke gangen van de grotten is sinds april 2006 te beleven in de attractie "Speleogame". Beide bevinden zich in Han-sur-Lesse.
In de grotten mag niet gefotografeerd worden. Speciaal voor Wikipedia is hiervoor een uitzondering gemaakt.
Stopplaats trein bij de ingang van de grotten
Tram bij de ingang van de grotten
De trofee
Fossielen in de grot van Han
Minaret
Onze lieve vrouw en manneke pis
Een stalagmiet
Uitgang van de grotten
Bronnen, noten en/of referenties:
Categorie:Ardennen Categorie:Geografie van Namen (provincie) Han Categorie:Rochefort
de:Höhle von Han-sur-Lesse en:Caves of Han-sur-Lesse fr:Grottes de Han
