Efteling

De Efteling is een attractiepark voor massarecreatie, gelegen in Kaatsheuvel, gemeente Loon op Zand, in Noord-Brabant. Het is één van de oudste en grootste themaparken in Europa.

Als officiële openingsdatum wordt tegenwoordig 31 mei 1952 aangehouden. De geschiedenis van het park gaat echter terug tot de jaren 30, toen op de plaats van het huidige park een sport- en wandelpark werd geopend. Hoewel het park in de beginjaren nog voornamelijk was bedoeld voor ouders met kinderen tot circa twaalf jaar, heeft de Efteling zich inmiddels ontwikkeld tot een themapark voor alle leeftijden en is het gegroeid van een natuurpark met speeltuin, roeivijvers en een theehuis tot een volwaardig attractiepark inclusief moderne achtbanen van wereldwijd opererende bedrijven als Vekoma en Intamin AG.

Naast een attractiepark omvat de hele Wereld van de Efteling tegenwoordig ook een theater, een hotel, een golfpark en een vakantiepark. Jaarlijks bezoeken meer dan 3 miljoen mensen het park. De Efteling is onderscheiden met diverse prijzen, waaronder de Pomme d'Or voor het "beste recreatiepark van Europa" (1972) en de IAAPA Applause Award voor het "beste pretpark ter wereld" (1992).

Geschiedenis

Zie Geschiedenis van de Efteling voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Ontstaan en ontwikkeling

De Efteling is één van de oudste nog geopende themaparken ter wereld: de Efteling werd officieel op 31 mei 1952 geopend met het Sprookjesbos (ter vergelijking: het eerste Disneyland, in Anaheim, werd in 1955 geopend). De wortels van het huidige park liggen echter al in het jaar 1935, toen het R.K. Sport- en Wandelpark op 19 mei officieel geopend werd. De plannen om een sportpark aan te leggen ontstonden al in 1933 en werden geïnitieerd door pastoor De Klijn en Kapelaan Rietra. Dit plan is later uitgebreid met een speeltuin en theehuis.

De tentoonstelling De Schoen '49 in 1949 was de aanzet tot verdere uitbreiding van het park en er werden dan ook grote stukken grond aangekocht. De toegangspoort voor de tentoonstelling zou nog lang in gebruik blijven als entree van eerst het sportpark, en later de Efteling zelf.

In 1950 werd de Stichting Natuurpark de Efteling opgericht door de toenmalige burgemeester van Loon op Zand, Reinier van der Heijden, samen met Peter Reijnders en Anton Pieck. Het doel van de stichting was: "de lichamelijke ontwikkeling en ontspanning van de inwoners der gemeente Loon op Zand en de bevordering van het toerisme naar en binnen de gemeente, een en ander in katholieke geest". Cineast Peter Reijnders was benaderd voor de technisch creatieve invulling. Deze wist Anton Pieck te strikken voor het ontwerpen van het Sprookjesbos. Reden voor de oprichting van de Stichting Natuurpark Efteling was dat de plaatselijke economie te veel afhankelijk was van de schoen- en leerindustrie.

Binnen een tijdsbestek van twee jaar werden tien sprookjes in het park gerealiseerd: het Kasteel van Doornroosje, het Paddenstoelendorp, Langnek, de Sprekende Papegaai, de Chinese Nachtegaal, de Put van Vrouw Holle, Kleine Boodschap, de grot van Sneeuwwitje en op het Herautenplein De Kikkerkoning en de magische klok. De Chinese Nachtegaal is later vervangen door Draak Lichtgeraakt, maar kwam in 1999 terug als sprookje in een nieuwe en meer uitgebreide versie op de locatie van de voormalige Engelse tuin. Later zouden nog meer uitbreidingen volgen in het Sprookjesbos, met onder andere de sprookjes Roodkapje en het Meisje met de Zwavelstokjes.

Eerste attracties

Op 11 mei 1956 opende de Efteling de Stoomcarrousel, de eerste grote attractie buiten het Sprookjesbos. Een andere nieuwigheid was de bekende Holle Bolle Gijs: een prullenbak in de vorm van een sprookjesfiguur, die telkens "Papier hier! Papier hier!" zegt en na het deponeren van rommel "Dank-u-wel!". In het gehele park zijn tegenwoordig twaalf Holle Bolle Gijzen te vinden.

Ter ere van de vijftiende verjaardag van de Efteling werd het sprookje De Indische waterlelies, dat Koningin Fabiola van België in 1955 had geschreven als één van de twaalf sprookjes uit de bundel "Los doce Cuentos maravillosos", gerealiseerd in het Sprookjesbos.

Een van de belangrijkste personen in de Efteling-geschiedenis was ontwerper Anton Pieck, die vanaf de opening tot midden jaren '70 voor het park werkte. Het sprookje van De wolf en de zeven geitjes was het laatste ontwerp van zijn hand. Zijn positie als hoofdontwerper ging toen naar de jonge Ton van de Ven. Van de Ven werkte al sinds 1965 bij de Efteling en zijn werk behaagde Pieck wel. Voortbordurend op de formule van Pieck groeide de Efteling mede door de visie en ontwerpen van Ton van de Ven uit tot een volwaardig park dat zich ook op attractiegebied kon en kan meten met andere grote parken.

Van Sprookjesbos naar attractiepark

Kort voor en tijdens de jaren 80 was er sprake van een omslagpunt in het beleid van de Efteling. In de jaren zeventig had de Efteling te maken met teruglopende bezoekersaantallen en een grotere concurrentie en om dit op te lossen werd onder andere besloten de doelgroep uit te breiden. In 1978 vond de opening van het Spookslot plaats, de eerste attractie die volledig van de hand van Ton van de Ven kwam. Een nog grotere nieuwigheid werd echter geopend in 1981: de stalen achtbaan de Python. Met zijn 709 meter was het indertijd de grootste stalen achtbaan op het Europese vasteland. Snelheden tot 75 km/h konden worden bereikt, het hoogste punt is 29 meter. De Python heeft vier inversies: twee loopings en twee kurkentrekkers.

In de jaren daarna werd de Efteling verder uitgebreid met attracties die vaak weliswaar mooi aangekleed waren maar vaak ook een spectaculair verloop hadden. In 1982 werd de op dat moment grootste schipschommel ter wereld, de Halve Maen, geopend. Daarna volgden de wildwaterbaan Piraña, de bobsleebaan Swiss Bob en de houten achtbaan Pegasus. De 'spectaculaire attracties' werden gecompenseerd door andere attracties zoals de darkride Carnaval Festival en Monsieur Cannibale - beide gelegen in het tegenwoordige Reizenrijk. Vooral die eerste attractie - bedacht door Joop Geesink en gebaseerd op de Disney-attractie It's a Small World - stond in contrast met de andere attracties door de felle kleuren en het uiterst vrolijke thema. De attractie was desondanks erg populair en het personage Jokie de Prrretneus was jarenlang niet alleen de mascotte van de attractie, maar ook van de hele Efteling.

Na een periode vol investerings- en vernieuwingsdrang keerde de Efteling zo halverwege de jaren 80 toch weer terug naar het bekende sprookjesthema. De grote attractie van het jaar 1986 was de darkride Fata Morgana, een aaneenschakeling van scènes in oosterse, Arabische stijl. Een jaar later verscheen een andere attractie met een oosters thema: de Pagode, een uitzichttoren met een hoogte van maximaal 45 meter. Ook in het Sprookjesbos werd weer geïnvesteerd: de Trollenkoning verscheen in 1988 in het Sprookjesbos. Twee jaar later kreeg een ander Eftelingsprookje zelfs een eigen gebied in het park. Het Volk van Laaf, een idee van Ton van de Ven, woont sinds 1990 in het Lavenlaar. Een jaar eerder had ontwerper Henny Knoet de nieuwe mascotte van het park geïntroduceerd: de tovernar Pardoes.

In 1991 werd de houten achtbaan Pegasus geopend en ontving de Efteling haar 50 miljoenste bezoeker sinds de opening in 1952. Een jaar later bestond het park 40 jaar en had de darkride Droomvlucht moeten worden geopend. Die datum werd echter niet gehaald, uiteindelijk kon de attractie pas een jaar later openen. Ondanks het niet-openen van Droomvlucht in 1992 viel er toch een positief punt voor de Efteling te noemen: het park ontving de Applause Award en mocht het zich twee jaar lang het beste attractiepark ter wereld noemen. In 1996 werd het eerste madhouse ter wereld geopend in de Efteling, genaamd Villa Volta, waarvoor een Award-publieksprijs werd ontvangen. In 1998 volgde de eerstvolgende nieuwe attractie: de overdekte achtbaan Vogel Rok.

In 2002 vierde de Efteling haar 50-jarig jubileum met de opening van een theater en de 3D-bioscoop "PandaDroom". PandaDroom werd gerealiseerd in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds en toont op een scherm van 9 Å~ 20 meter een 3-dimensionale animatiefilm die met een speciaal brilletje "uit het scherm" lijkt te komen. In 2003 werd het Anton Pieckplein vernieuwd, een project van de ontwerper Michel den Dulk. Op 15 december 2004 opende de Efteling haar 25e sprookje in het Sprookjesbos: Het meisje met de zwavelstokjes, ter gelegenheid van het 200e geboortejaar van de schrijver Hans Christian Andersen in 2005.

Met circa 3,2 miljoen bezoekers in 2007 was de Efteling het best bezochte attractiepark van Nederland; de grootste concurrenten op de Nederlandse attractieparkmarkt zijn Walibi World, dat jaarlijks ongeveer 800.000 bezoekers krijgt en Duinrell en Attractiepark Slagharen, met beide ongeveer 1.400.000 bezoekers per jaar. Op de Europese ranglijst neemt de Efteling een vijfde plaats in, na respectievelijk Disneyland Resort Paris, Blackpool Pleasure Beach, Europa-Park en Tivoli Gardens.

Recente geschiedenis

De nieuwste attractie van de Efteling is De Vliegende Hollander. Oorspronkelijk zouden de eerste bootjes het gebouw op 16 april 2006 verlaten, maar de opening werd uitgesteld vanwege een probleem met de takelhelling. De attractie werd een jaar later, eind maart 2007, met veel mediabelangstelling geopend. Vanaf 1 april 2007 konden de bezoekers de attractie bezoeken. De attractie is een waterachtbaan, dat wil zeggen een combinatie van een achtbaan en een "splash" in het water. Na een gethematiseerde wachtrij en een darkride gedeelte met verschillende scènes (waaronder "varen op open zee") gaat het de takelhelling op om vervolgens na een achtbaangedeelte de voormalige kanovijver in te duiken. De Vliegende Hollander staat tegenover de houten achtbaan Pegasus in het Ruigrijk. De kosten van deze attractie bedroegen 20 miljoen euro waardoor de attractie de duurste, en tevens de grootste, is in de geschiedenis van de Efteling, en in de hele Benelux. De attractie sloot echter later in het seizoen weer vanwege een grote technische storing. De Vliegende Hollander is sinds de start van seizoen 2008 weer open voor publiek.

In 2007 werd aan het zogenaamde Dwarrelplein een kleine nieuwigheid geopend: de waterattractie Sprookjes Waterpret. In 2007 was ook de 95 miljoenste bezoeker sinds de opening van het park in 1952 een feit.

De Efteling blijft daarnaast bezig met het uitbreiden van het Sprookjesbos. In 2008 werden twee nieuwe toevoegingen aangekondigd: Assepoester en de Sprookjesboom, bekend van het gelijknamige programma door Efteling Media. De uitbeelding van Assepoester werd ontworpen door Karel Willemen - eerder bekend van de Vliegende Hollander, de nieuwe Bobkarretjes, de nieuwe Pythontreinen en de vernieuwde wachtrij van Vogel Rok - die het sprookje heeft vormgegeven als het statige landhuis van de stiefmoeder van Assepoester. Het landhuis is gelegen achter de Kleyne Klaroen zijn, een klein horecapuntje aan het Herautenplein. De Sprookjesboom is inmiddels op de lange baan geschoven. Aan het eind van 2009 zal vakantiepark Bosrijk de poorten openen.

De allereerste ontwerper voor attracties in de Efteling was Anton Pieck, die vooral het sprookjesbos ontworpen heeft. De opvolger van Anton Pieck was een leerling van hem genaamd Ton van de Ven. Hij heeft veel bekende attracties in de Efteling ontworpen, onder andere: Fatamorgana, Droomvlucht, Villa Volta, Vogel Rok, Pegasus en de Pandadroom. De nieuwe opvolger van Ton van de Ven is Karel Willemen. Hij heeft tot nu toe de Vliegende Hollander, Assepoester, de nieuwe trein voor de Python en de nieuwe gondels van de Bobslee ontworpen. Ook het nieuwe vakantiepark Bosrijk is grotendeels door Karel Willemen ontworpen.

Voor 2010 staat een nieuw project gepland aan het Ton van de Venplein, waar de Raveleijn gebouwd zal worden. De Raveleijn omvat een groot openluchttheater, een horecavoorziening en kantoren. Daarnaast waren er plannen voor een conferentie- en evenementencentrum, De Burcht genaamd, dat in 2012 had moeten openen en plaats had moeten kunnen bieden aan 1500 mensen. Met deze nieuwigheden wilde de Efteling toewerken naar een jaarrond opening. In juli 2009 werd bekend dat De Burcht en de Sprookjesboerderij, een andere geplande uitbreiding van het complex, beide van de baan waren.

Een dag voor deze mededeling, op 18 juli 2009, verklaarde de Efteling echter wel een nieuwe attractie te openen in juni 2010: Joris en de Draak, een duellerende houten achtbaan met een topsnelheid van 75 kilometer per uur. Joris en de Draak zal gebouwd worden op de plek waar zich tot voor kort de houten achtbaan Pegasus bevond.

Sfeer

Het uiterlijk van de Efteling werd vooral bepaald door de sfeer van de ontwerpen en de architectuur van de attracties in de bosrijke omgeving. Eén van de voorwaarden die Anton Pieck stelde, was het gebruik van authentieke materialen, zodat de gebouwtjes zouden worden opgetrokken in steen en hout in plaats van decors van bordkarton. De romantische stijl van Anton Pieck, met een nostalgische hang naar het verleden, vormde de basis waarop bijna alle toekomstige uitbreidingen gebaseerd zouden worden.

Stijl

Toen de Efteling in de jaren '50 haar deuren opende, hanteerde ze een duidelijk herkenbare stijl. Verwijzend naar de tekeningen van Anton Pieck waren de gebouwtjes en taferelen gebouwd in een sprookjesachtige en typische stijl. In de typografie werd er veel gebruik gemaakt van het speciale lettertype dat Anton Pieck zelf had ontworpen. Als kleuren werden vooral "Piecks rood", "Piecks groen" en "Piecks oker" gebruikt: kleuren waarvan het leek of ze in loop der tijd vervaagd waren.

Door de jaren heen heeft de Efteling ook andere stijlen in huis gehaald. De Python is hier een goed voorbeeld van, maar ook buitenlandse invloeden (zoals de 'Thaise' Pagode en Piraña uit de tijd van de Azteken) kwamen het sprookjespark binnen. Toch probeert de Efteling nog regelmatig de Pieckstijl te hanteren. Vooral het sprookje Het meisje met de zwavelstokjes is door Michel den Dulk op een typische Pieck-sfeer vormgegeven.

Themamuziek

In 1999 werden in het hele park geluidsboxen tussen de struiken geplaatst voor enige sfeermakende parkmuziek. Onder andere het Pardoesthema van componist René Merkelbach, dat was te horen op de Pardoespromenade, weerklonk hierdoor. Sinds 2005 klinkt er nieuwe parkmuziek door het hele park, gecomponeerd door Maarten Hartveldt.

De muziek die wordt gedraaid in het park heeft verschillende thema's:

  • Parkeer Promenade, te horen op de parkeerplaats, de Efteling Brink en het Dwarrelplein.
  • Pardoes Promenade, sinds 2005 op de Pardoes Promenade te horen. Verving de muziek van René Merkelbach.
  • Theaterplein, lijkt op de Pardoes Promenade-muziek, maar dan grootser en bombastischer. Wordt op het plein voor het Theater de Efteling gedraaid.
  • Marerijk, te horen op het Ton van de Venplein, de dubbele laan tussen Marerijk en Reizenrijk, en het pad tussen Diorama en De Brink.
  • Carrouselplein, een speelse uitvoering van het hoofdthema, uitgevoerd in carrouselthema, te horen op het plein voor het Carrouselpaleis.
  • Anderrijk, de herautenmuziek die te horen is in de directe omgeving van Horecapunt Het Seylend Fregat en het gebied rondom de Traptreintjes.
  • Reizenrijk, het vrolijke havendeuntje dat te horen is op het pad tussen Anderrijk en Ruigrijk, Toko Pagode en de omgeving van de voormalige Kanovijver.
  • Ruigrijk, bombastisch en filmachtig thema. Sinds juni 2007 te horen in het plantsoen rondom de Meermin. Vanaf april 2008 ook te horen rond de Koggemolen.

Opzet

Zie Lijst van attracties in de Efteling voor een overzicht van alle attracties.

De Efteling vandaag de dag bestaat uit meer dan het attractiepark, dat op zijn beurt ook weer is ingedeeld in verschillende delen. Het gehele complex omvat namelijk ook het Efteling Hotel, het golfpark en het theater. In de toekomst zal ook vakantiepark Bosrijk een onderdeel van het complex zijn.

Attractiepark

Sinds het najaar van 1995 is het Huis van de Vijf Zintuigen in gebruik als toegangsgebouw van het attractiepark de Efteling: het werd officieel geopend in 1996 en werd ontworpen door Ton van de Ven. Het Huis van de Vijf Zintuigen doet ook dienst als toegangspoort tot Theater de Efteling. Voor die tijd lag de ingang westelijker en grensde het aan het toenmalige Westerpark, het huidige Marerijk.

Na het Huis van de Vijf Zintuigen volgt een groot plein die overgaat in de Pardoes Promenade, een 21 meter brede laan van 270 meter lang, waaraan onder andere de Bob en het Sprookjesbos zijn gelegen. Deze werd tijdens de winter van 2000 aangelegd en komt uit op de Efteling Brink, het verdeelplein van waaruit de bezoekers de vier rijken van de Efteling kunnen betreden. De Efteling Brink werd in juli 2000 voor het publiek opengesteld.

Het park was tot het eind van de jaren negentig opgedeeld in vier parkdelen, genoemd naar de vier windrichtingen. Met de komst van de Pardoes Promenade en de Efteling Brink in 2000 kregen de vier arealen nieuwe namen: Marerijk, Anderrijk, Reizenrijk, Ruigrijk. Er zijn ook onderdelen die niet tot een van de Rijken worden gerekend.

Marerijk

Het Marerijk ligt in het westen van het park. Tot eind jaren negentig heette dit parkdeel Westerpark. Marerijk grenst in het oosten aan Reizenrijk en in het zuiden aan Anderrijk. In het Marerijk ligt één van de twee opstapplaatsen voor de Stoomtrein. Het rijk grenst aan de Pardoespromenade, waardoor het Sprookjesbos direct te bereiken is.

De ontstaansgeschiedenis van de Efteling ligt in het Marerijk, waar in 1952 het Sprookjesbos werd geopend, toen nog met slechts 10 sprookjes. Het bos neemt een groot deel van het Rijk in beslag en telt inmiddels 25 sprookjes. Vier jaar later werd de Stoomcarrousel (1956) van de familie Janvier toegevoegd aan het park. In tegenstelling tot wat de naam zegt, wordt de carrousel inmiddels niet meer aangedreven door stoom, hoewel dat in het verleden wel het geval was. Het duurde tot midden jaren '60 voordat het parkdeel weer werd uitgebreid: in 1966 met het Waterorgel en in 1969 met de Stoomtrein. In het Marerijk liggen twee stations, waarvan een toegankelijk is voor bezoekers. Het andere station ligt in het Sprookjesbos, waar figuren als de Gelaarsde Kat staan te "wachten" op de trein. In 1971 opende het Diorama haar deuren. Deze grote hal herbergt een gedetailleerde miniatuurwereld en zit net als het Waterorgel in het Carousselpaleis. Daarna werd gedurende een lange tijd niets meer aan het gebied toegevoegd. In 1990 werd het Volk van Laaf aangelegd, een fictief dorpje waar de bezoeker kennismaakt met de Laven. Het dorpje is zowel vanaf de grond als vanuit de monorail te bezichtigen. De Droomvlucht opende in 1993, een jaar na de oorspronkelijk geplande opening ter gelegenheid van het 40-jarig jubileum van de Efteling. De attractie is een darkride tussen kastelen met trollen, bosgeesten en elfen. Tot op de dag van vandaag is het de populairste attractie van het park. In 1996 opende Villa Volta, als voorlopig laatst toegevoegde attractie aan het Marerijk, haar deuren. In dit vervloekte huis is onder boven en boven onder. Het was de allereerste madhouse in de wereld.

In het Marerijk ligt ook het Anton Pieckplein dat in 2003 is gerenoveerd en uitgebreid met het Efteling Museum dat aan de rand van dit plein ligt. Het Ton van de Venplein, vernoemd naar de Efteling-ontwerper, is een centraal plein in het Marerijk. Dit plein was tot 1995 het entreeplein van het park en herbergt tegenwoordig een tweetal attracties: Villa Volta en de Droomvlucht. Tevens is hier de hoofdopstapplaats te vinden voor de stoomtrein. Tussen Villa Volta en Droomvlucht zal een compleet nieuwe locatie gebouwd worden. Eind 2010 zal hier Raveleijn komen te staan. Raveleijn krijgt een multifunctioneel karakter door zowel plaats te bieden aan kantoorfaciliteiten als aan arrangementlocaties. De arrangementlocaties gaan plaats bieden aan ongeveer 350 gasten. Centraal staat de middeleeuwse openluchtarena waar nieuwe, grote parkshows gaan plaatsvinden.

Anderrijk

Het Anderrijk ligt in het zuiden van het park. Tot eind jaren negentig heette dit parkdeel Zuiderpark. Anderrijk grenst in het oosten aan Ruigrijk en in het noorden aan Marerijk. Het rijk grenst aan de Pardoespromenade.

De oudste attractie in het Anderrijk is de Roeivijver die in 1953 in gebruik werd genomen. Op deze grote vijver kunnen bezoekers in bootjes varen. In 1978 opende het Spookslot als de eerste grote attractie buiten het Sprookjesbos. Vijf jaar later werd het parkdeel uitgebreid met de Piraña (1983), een naar de beschavingen van Midden- en Zuid-Amerika gethematiseerde wildwaterbaan, gevolgd door de Swiss Bob (1985), een bobsleebaan met een topsnelheid van 70 km/u. In 1986 opende de grote attractie Fata Morgana, een Oosters sprookje uit Duizend-en-één-nacht. De voorlopig laatste toevoeging vond in 2002 plaats, toen de Efteling in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds de 3D-biocoop PandaDroom realiseerde.

Nabij de Piraña was tot en met seizoen 2007 tevens een Kanovijver (1953) te vinden. Zowel de Pegasus als De Vliegende Hollander grenzen aan deze vijver. Voor de bouw van laatstgenoemde attractie is een deel van de vijver drooggelegd: voor de kano's was toen geen plaats meer.

Tijdens de Winter Efteling zijn de Piraña en Roeivijver gesloten. Bij sneeuw is de Swiss Bob ook gesloten.

Reizenrijk

Reizenrijk ligt in het noorden van het park. Tot eind jaren negentig heette dit parkdeel Noorderpark. Reizenrijk grenst in het westen aan Marerijk en in het zuiden aan Ruigrijk. Door het rijk rijdt de Stoomtrein die met een soort platte brug de Gondolettavijver oversteekt. In het Reizenrijk liggen twee restaurants, waarvan één uitzicht biedt op de vijver met de Gondoletta.

Met de invulling van het Reizenrijk werd pas in de jaren '80 begonnen. In 1981 opende de Gondoletta, waarbij bezoekers in een bootje een rit over een grote vijver maken. De attractie was bedoeld als test voor de bootjes in de Fata Morgana (Anderrijk), maar bleek succesvol genoeg om te blijven bestaan. In 1984 volgde Carnaval Festival, een door Joop Geesink ontworpen overdekte attractie waarbij de bezoeker een ritje maakt langs 270 poppen uit 15 landen. In 2005 werd de attractie uitgebreid met de komst van Loeki de Leeuw, een van Geesinks meest bekende creaties. Sinds de komst van de Pagode (1987) kan de bezoeker op een hoogte van 45 meter een uitzicht over het hele park worden geboden. In 1988 werd Monsieur Cannibale gebouwd, waarbij passagiers in kookpotten worden rondgedraaid. De attractie is sinds 2002 overdekt met een rieten dak. De meest recente aanwinst in het Reizenrijk is de overdekte achtbaan Vogel Rok (1998), gebaseerd op de verhalen van Sinbad de Zeeman. In 2007 werd de wachtrij van deze attractie drastisch ingekort vanwege de te grote lengte. Verder zijn er voor (kleine) kinderen de Kleuterhof en het Avonturendoolhof. In het doolhof zitten o.a. waterfonteintjes die om de zoveel tijd water spuiten.

Ruigrijk

Ruigrijk ligt in het oosten van het park. Tot eind jaren negentig heette dit parkdeel Oosterpark. Ruigrijk grenst in het noorden aan Reizenrijk en in het westen aan Anderrijk. Ruigrijk bevat net zoals Marerijk een opstapplaats voor de Stoomtrein. In dit rijk zijn de spectaculaire attracties van de Efteling te vinden.

Het Ruigrijk werd net als het Reizenrijk pas in de jaren '80 ingevuld en was een poging om het attractiepark ook voor de oudere bezoeker aantrekkelijk te maken. In 1981 openden de Python, een achtbaan met loopings, en Game Gallery, waar oud-Hollandse spellen (tegen een kleine vergoeding) kunnen worden gespeeld. Een jaar later volgde het schommelschip Halve Maen (1982) en in 1984 werden de kinderattracties Polka Marina, een soort carrousel met bootjes, en De Oude Tuffer, een parcours waar T-Fords rondrijden, aan het Rijk toegevoegd. Na de opening van de inmiddels gesloopte houten achtbaan Pegasus (1991) lieten nieuwe toevoegingen in dit gebied enkele jaren op zich wachten, totdat in 2000 het Kinderspoor vanuit het Marerijk werd verplaatst. Deze attractie, waarin (jonge) bezoekers zich in treintjes voortbewegen door te trappen, stond van 1954 tot 1999 bekend onder de naam "Traptreintje". Voor de Winter Efteling wordt deze attractie verbouwd tot Langlaufbaan 't Hijgend Hert. In 2007 opende de langverwachte attractie De Vliegende Hollander, een combinatie van een achtbaan en een darkride. Na een reeks opstartproblemen, waardoor de opening meerdere keren werd uitgesteld, konden bezoekers de attractie uiteindelijk vanaf 21 maart definitief bezoeken. De volgende toekomstige uitbreiding moet halverwege 2010 openen: een dubbele houten achtbaan met de naam Joris en de Draak.

Voor de bouw van Joris en de Draak moest de houten achtbaan Pegasus gesloopt worden. Deze was in 1991 geopend, en werd medio 2009 gesloopt. Ook de Radiografisch Bestuurbare Bootjes (1980-1984) zijn in november 2005 verwijderd.

Sinds het bestaan van de Winter Efteling is Ruigrijk in december 2005 voor het eerst grotendeels opengesteld voor publiek. In die periode zijn de Python, De Oude Tuffer en de Pegasus (gesloopt) echter gesloten, in tegenstelling tot De Vliegende Hollander die haar deuren vanaf de Winter Efteling 2009 voortaan elk jaar voor het publiek zal openen.

Niet als "rijk" toegewezen plaatsen

Er zijn ook enkele plaatsen die niet toegewezen zijn als "rijk". Deze zijn de Efteling Brink, de Pardoes Promenade en het Dwarrelplein. Het Dwarrelplein is het plein tussen het entreegebouw en de entree van het park. Dit plein mondt uit in de Pardoes Promenade, een lange, brede laan die tot de Efteling Brink loopt.

De Efteling Brink fungeert als het verdeelplein, vanuit hier kan je naar alle rijken van het park gaan. Op de Pardoes Promenade zelf zijn ook poorten: naar het Sprookjesbos, naar Fata Morgana/Bob, naar PandaDroom/Spookslot en bij werkzaamheden een afsnijroute naar het Marerijk.

Vroeger werd er door gastheer Pardoes op de Efteling Brink ook een show gegeven om de opening van de toegangspoorten naar de rijken te kenmerken.

Wereld van de Efteling

Naast het attractiepark ligt het entreegebied Uitrijk. Daarnaast bestaat het complex uit nog twee rijken: Torenrijk en Bosrijk.

Uitrijk

Het Uitrijk ligt in het zuidwesten van het park, nabij de ingang. Dit rijk bestaat voornamelijk uit Theater de Efteling waar sinds de opening in 2002 de Sprookjesshows in het zomerseizoen en de musicals in het winterseizoen op de planken staan. Vanaf 2009 is het theater niet meer te bezoeken voor parkgangers, en wordt enkel nog maar gebruikt voor musicals. Voor de parkshows wordt op dit moment Ravelijn gebouwd, een theater in Middeleeuwse sfeer. Tevens gaat dit gebouw ook de personeelskantoren worden.

Het Huis van de Vijf Zintuigen - de ingang van het park - is ook een onderdeel van het Uitrijk. Deze prominente toegangspoort staat sinds 1996 in de Efteling.

Torenrijk

Het Torenrijk is het grondgebied van het Efteling Hotel. Sinds 1992 beschikt de Efteling over een eigen hotel. Dit hotel beschikt over 122 luxueuze kamers en 16 bijzondere themasuites in stijl. Sinds 1995 bevindt zich op een steenworp afstand het Efteling Golfpark met 18 holes.

Bosrijk

Zie Bosrijk voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Ter stimulering van meerdaagse recreatie had de Efteling gepland om een bungalowpark met circa 3800 bedden bij het attractiepark voegen met de naam Droomrijk. Er was echter veel protest tegen de bouw omdat de plannen de natuur te veel aan zouden tasten. De Brabantse Milieufederatie en Natuurmonumenten stapten hiervoor naar de Raad van State, die het plan van tafel schoof. Bovendien bezette actiegroep GroenFront! het bos. Door alle protesten werd het project uiteindelijk stopgezet, onder andere omdat Roompot, de partner van de Efteling in het project, zich terugtrok. Na veel overleg met onder andere milieugroeperingen en verschillende plannen werd het plan weer opgepakt en kwam de directie tot het besluit dat er wel een bungalowpark kan worden gebouwd. Het gaat nu verder onder de naam 'Bosrijk' en hiervoor zal minder bos worden gekapt. De bouwwerkzaamheden zijn inmiddels begonnen en de eerste fase van het project staat gepland voor 2009.

Het park wordt 17 hectare groot en zal bestaan uit 203 Dorpshuysen, Boshuysen en appartementen in het Landhuys of Poorthuys, geschikt voor 4, 6 of 8 personen. Een aantal huisjes en appartementen zullen VIP-accommodaties worden en sommige krijgen speciale voorzieningen voor gehandicapten. Ook zullen in het park een Grand Café en een waterspeelplaats voor kinderen te vinden zijn. In totaal zullen er ongeveer 1000 bedden komen en de thematisering en entertainment staat in het teken van Klaas Vaak. De eerste gasten zullen waarschijnlijk 11 december 2009 verwelkomd worden. De bouw van het park zal zo'n 46 miljoen euro gaan kosten en is daarmee de grootste investering van de Efteling ooit.

Horeca en winkels

De Efteling heeft ongeveer 25 horecagelegenheden in het park. Het aanbod loopt uiteen van grote en kleine snacks tot snacks en gerechten uit de Mexicaanse (Casa Caracol), Italiaanse (Octopus), Aziatische (Toko Pagode) en oud-Nederlandse keuken. De meeste restaurants sluiten wat betreft aankleding en assortiment aan op het themagebied of de attractie(s) waar ze in of bij liggen. Zo wordt in het Ruigrijk, waar enkele maritieme attracties staan, vis verkocht bij Voor de Meermin. Aan en in de omgeving van het Anton Pieckplein worden veel traditionele producten verkocht, variërend van poffertjes en pannenkoeken tot suikerspinnen en zuur- en kaneelstokken.

De horeca in het Reizenrijk is voornamelijk geconcentreerd in één complex dat de naam 'de Ballonvaarder' draagt. Tegenwoordig bestaat uit het drie verschillende onderdelen: het bedieningsrestaurant Welkom, zelfbedieningsrestaurant De Globetrotter en evenementenlocatie De Wolkenvaarder. Restaurant Welkom en 't Poffertje, gelegen in het Marerijk, zijn de enige bedieningsrestaurants in het park; naast de genoemde restaurants in de Ballonvaarder zijn er het Witte Paard, de Gulden Gaarde (beide Marerijk), de Octopus (Anderrijk) voor zelfbediening.

Het theater, dat tegenwoordig geen onderdeel meer van het park vormt maar er los van staat, heeft een eigen eetgelegenheid, Theaterrestaurant Applaus. Tussen het hotel en speeltuin de Kleuterhof, maar wel binnen de parkhekken, bevindt zich het snackpunt 't Korfje.

Naast horecagelegenheden heeft het park ook meerdere souvenirwinkels. Bij het entreegebouw bevindt zich sinds 1995 de grootste souvenirshop van het park, Efteldingen. Het merendeel van de souvenirwinkels bevindt zich in het Marerijk, dat in totaal vier van zulke verkooppunten herbergt. Tot slot zijn er het Valies naast Carnaval Festival, de Panda, bij PandaDroom, er de Bazaar, bij de uitgang van Fata Morgana. Het park biedt de mogelijkheid om souvenirs na aankoop naar de uitgang van het park of het hotel te brengen.

Entertainment

Voorstellingen

De belangrijkste plaats voor grote voorstellingen in de Efteling is het Theater de Efteling, tot 2008 het Efteling Theater geheten. Hier worden parkshows en musicals gegeven. De afgelopen jaren waren er uitvoeringen van onder andere The Sound of Music en Doornroosje. Het theater maakt tegenwoordig geen deel meer uit van het park zelf, maar is een apart onderdeel binnen het gehele complex. Op dit moment draait de musical The Sound of Music nog in het theater t/m 31 Januari 2010 en vanaf oktober 2010 draait in het theater de musical Kruimeltje

In het Sprookjesbos bevindt zich een kleinschalig openluchttheater, waar sprookjesvoorstellingen worden gegeven. Verder is de parkshow Circus Anton Pieck, welke 25 minuten duurt en te zien is een tent met 1000 zitplaatsen op de Speelweide. In de toekomst moet aan het Ton van de Venplein het grote openluchttheater 'de Raveleijn', met ongeveer 900 zitplaatsen, verrijzen.

Evenementen

De Efteling heeft ook een aantal jaarlijks terugkerende evenementen op de kalender staan.

Jaarlijks organiseert het park op 7 juli (7-7) de Dag van het Sprookje, met diverse 'sprookjesachtige' activiteiten gehouden. De datum is gekozen omdat veel sprookjes verband houden met het getal 7, zoals de 7 geitjes en de 7 dwergen.

Een belangrijk evenement in de zomer is de Zeven Mijls Zomer, dat op zeven zaterdagen in de zomer wordt gehouden. Tijdens deze avonden is er veel entertainment, verspreid door het park. Bovendien zijn er 's avonds optredens van bekende artiesten en blijft het park op deze dagen tot 12 uur 's nachts open.

Na het normale openingsseizoen, dat na de herfstvakantie ophoudt, is de Efteling gesloten voor de "gewone" bezoekers. Er kunnen dan nog wel bedrijfsdagen worden gehouden. In de maanden december en januari gaat het park weer open. Er zijn dan verschillende winteractiviteiten, maar niet alle attracties zijn dan geopend, onder andere de Python, Piraña, Roeivijver en Pegasus zijn gesloten. Bij sneeuw blijft ook de Swiss Bob dicht en De Vliegende Hollander is alleen geopend bij een temperatuur hoger dan 4°C. Er is bovendien extra entertainment, dat als compensatie voor de gesloten attracties gezien wordt.

Ligging

Oppervlakte

Qua oppervlakte is de Efteling het grootste themapark van de Benelux en kan wedijveren met Disneyland Park in Parijs. Exclusief de parkeerruimte, maar met inbegrip van het dienstencentrum en andere voor het publiek niet-toegankelijke delen van het park, is de Efteling 72 hectare groot, de oppervlakte die meestal gecommuniceerd wordt.

Het park zelf is 65 hectare (publiek-toegankelijk). Het grootste gedeelte van het park wordt ingenomen door beplanting (zo'n 30 hectare), gazons (5 hectare) en waterpartijen, zoals de Kanovijver, de Gondoletta en de Vonderplas (7 hectare). Verharde wegen en pleinen zijn samen goed voor 12 hectare. De Efteling beschikt bovendien over 11 hectare aan parkeerruimte.

Ter vergelijking, het voor publiek toegankelijke gedeelte van Disneyland Park beslaat 56,6 hectare.

Bereikbaarheid

De Efteling is gelegen aan de Europalaan in Kaatsheuvel, in de nabijheid van de Midden-Brabantweg N261.

Het park is te bereiken per auto, per fiets en per bus. Er rijden pendelbussen vanaf de stations van Tilburg en Den Bosch. Voor fietsers is er een stalling aan de rechterkant van de ingang.

Economie en bestuur

Beheer

De Efteling is een besloten vennootschap (B.V.) met de Stichting Natuurpark De Efteling als enige grootaandeelhouder. Deze stichting is opgericht in 1950 door R.J.Th. van der Heijden, Peter Reijnders en Anton Pieck. Het bedrijf wordt geleid door twee directeuren, die worden bijgestaan door een raad van commissarissen. De directeuren hebben de leiding over vier bedrijfsonderdelen: het attractiepark, het Efteling Hotel, het Efteling Golfpark en het Theater de Efteling.

De huidige directievoorzitter van de Efteling is, sedert 1 juni 2008, Bart de Boer.

Personeel

De Efteling heeft in het hoogseizoen 2500 werknemers in dienst (2005). In 2000 bedroeg het aantal werknemers 1670, waarvan er 400 vaste werknemers waren (ca. 24%), 450 seizoensmedewerkers (ca. 27%) en 820 vakantiekrachten (ca. 49%).

De Efteling speelt een belangrijke rol in de lokale en regionale werkgelegenheid. Het aandeel van het toerisme in de werkgelegenheid is in Noord-Brabant het grootst in de gemeente Loon op Zand, waarin de Efteling ligt. In Loon op Zand maakt de toeristische sector 27 procent uit van de totale werkgelegenheid, terwijl dat aandeel in de gehele provincie Noord-Brabant slechts 5,6 procent bedraagt (2001). Van de vakantiewerkers in de Efteling is 85 % afkomstig uit de nabije omgeving.

In 2009 kwam de Efteling in het nieuws, omdat het bedrijf werknemers en ex-werknemers zou volgen op internet. Zo werd een personeelslid aangesproken door de directie omdat hij beheerder was van de website Loopings.nl en zich daar negatief zou hebben uitgelaten over de Efteling en haar werknemers.

Bezoekersaantallen

De Efteling werd in 2007 door 3.240.000 mensen bezocht en is daarmee de populairste dagattractie van Nederland. Het recordjaar is vooralsnog 2002, toen het park 3.417.000 bezoekers trok.

In het jaar 1952, het jaar waarin het Sprookjesbos werd geopend en dat wordt beschouwd als het openingsjaar, had het park 222.941 bezoekers. Het jaar ervoor werden 50.000 bezoekers verwerkt. In 1978 werd de 25 miljoenste bezoeker ontvangen, in 1991 de 50 miljoenste (sinds 1952). In 2009 passeerde de honderd miljoenste bezoeker de toegangspoorten.

Het merendeel van de bezoekers komt uit Nederland. 94% van de Nederlanders heeft wel eens een bezoek gebracht aan de Efteling. De gebieden Vlaanderen (België), Westfalen (Duitsland) en Zuid-Engeland (Verenigd Koninkrijk) vormden rond 2006 16 procent van het bezoekersaantal. Van de gasten van het Efteling Hotel is ruim 85 procent afkomstig uit Nederland. Verder overnachten hier onder andere veel Belgen, Duitsers en Israeliërs.

Hieronder volgt een overzicht van de ontwikkeling van de bezoekersaantallen van de Efteling in de periode 1952-2008: <timeline> ImageSize = width:680 height:230

  1. hoogte yas 200px-30px marge is 170px voor grafiek

PlotArea = left:70 right:10 top:10 bottom:20 TimeAxis = orientation:horizontal AlignBars = justify Colors = id:gray1 value:gray(0.9)

DateFormat = yyyy Period = from:1952 till:2010

ScaleMajor = unit:year increment:5 start:1955 PlotData = bar:4000000 color:gray1 width:1 #gridlijn ywaarde4_3 from:start till:end bar:3000000 color:gray1 #gridlijn ywaarde3_3 from:start till:end bar:2000000 color:gray1 #gridlijn ywaarde2_3 from:start till:end bar:1000000 color:gray1 #gridlijn ywaarde1_3 from:start till:end bar:0 color:gray1

  1. berekening van xwaarde punt: 70+((jaartal-jaartalminimum)×10)
  2. berekening van ywaarde punt: 20+(50×bezoekers)

LineData = layer:front points:(90,31)(100,40) color:blue width:2 #1952: 222.941 & #1953: 411.671 points:(100,40)(110,48) color:blue width:2 #1954: 561.433 points:(110,48)(120,55) color:blue width:2 #1955: 705.941 points:(120,55)(130,57) color:blue width:2 #1956: 737.170 points:(130,57)(140,53) color:blue width:2 #1957: 664.384 points:(140,53)(150,53) color:blue width:2 #1958: 663.639 points:(150,53)(160,57) color:blue width:2 #1959: 743.862 points:(160,57)(170,55) color:blue width:2 #1960: 710.032 points:(170,55)(180,63) color:blue width:2 #1961: 862.701 points:(180,63)(190,66) color:blue width:2 #1962: 914.876 points:(190,66)(200,63) color:blue width:2 #1963: 862.687 points:(200,63)(210,66) color:blue width:2 #1964: 925.073 points:(210,66)(220,63) color:blue width:2 #1965: 858.156 points:(220,63)(230,77) color:blue width:2 #1966: 1.145.184 points:(230,77)(240,76) color:blue width:2 #1967: 1.114.926 points:(240,76)(250,76) color:blue width:2 #1968: 1.121.923 points:(250,76)(260,74) color:blue width:2 #1969: 1.080.137 points:(260,74)(270,75) color:blue width:2 #1970: 1.108.857 points:(270,75)(280,83) color:blue width:2 #1971: 1.254.812 points:(280,83)(290,83) color:blue width:2 #1972: 1.264.953 points:(290,83)(300,81) color:blue width:2 #1973: 1.220.969 points:(300,81)(310,81) color:blue width:2 #1974: 1.230.889 points:(310,81)(320,82) color:blue width:2 #1975: 1.246.649 points:(320,82)(330,78) color:blue width:2 #1976: 1.163.974 points:(330,78)(340,77) color:blue width:2 #1977: 1.133.504 points:(340,77)(350,92) color:blue width:2 #1978: 1.449.078 points:(350,92)(360,86) color:blue width:2 #1979: 1.321.970 points:(360,86)(370,84) color:blue width:2 #1980: 1.287.440 points:(370,84)(380,103) color:blue width:2 #1981: 1.669.868 points:(380,103)(390,97) color:blue width:2 #1982: 1.536.479 points:(390,97)(400,119) color:blue width:2 #1983: 1.979.000 points:(400,119)(410,117) color:blue width:2 #1984: 1.942.000 points:(410,117)(420,128) color:blue width:2 #1985: 2.157.255 points:(420,128)(430,135) color:blue width:2 #1986: 2.304.768 points:(430,135)(440,131) color:blue width:2 #1987: 2.220.000 points:(440,131)(450,125) color:blue width:2 #1988: 2.100.000 points:(450,125)(460,123) color:blue width:2 #1989: 2.064.000 points:(460,123)(470,130) color:blue width:2 #1990: 2.200.000 points:(470,130)(480,145) color:blue width:2 #1991: 2.500.000 points:(480,145)(490,135) color:blue width:2 #1992: 2.300.000 points:(490,135)(500,156) color:blue width:2 #1993: 2.717.000 points:(500,156)(510,147) color:blue width:2 #1994: 2.530.000 points:(510,147)(520,153) color:blue width:2 #1995: 2.650.000 points:(520,153)(530,173) color:blue width:2 #1996: 3.051.311 points:(530,173)(540,175) color:blue width:2 #1997: 3.100.000 points:(540,175)(550,155) color:blue width:2 #1998: 2.700.000 points:(550,155)(560,170) color:blue width:2 #1999: 3.000.000 points:(560,170)(570,175) color:blue width:2 #2000: 3.100.000 points:(570,175)(580,178) color:blue width:2 #2001: 3.150.000 points:(580,178)(590,191) color:blue width:2 #2002: 3.417.000 points:(590,191)(600,182) color:blue width:2 #2003: 3.235.000 points:(600,182)(610,183) color:blue width:2 #2004: 3.253.000 points:(610,183)(620,179) color:blue width:2 #2005: 3.170.000 points:(620,179)(630,173) color:blue width:2 #2006: 3.050.000 points:(630,173)(640,182) color:blue width:2 #2007: 3.240.000 points:(640,182)(650,185) color:blue width:2 #2008: 3.290.000 points:(650,000)(660,000) color:blue width:2 #2009: points:(660,000)(670,000) color:blue width:2 #2010: </timeline>

Entreeprijsontwikkeling

Hieronder volgt een overzicht van de ontwikkeling van de entreeprijs in euro's van de Efteling in de periode 1952-2008.

<timeline> ImageSize = width:680 height:230

  1. hoogte yas 200px-30px marge is 170px voor grafiek

PlotArea = left:70 right:10 top:10 bottom:20 TimeAxis = orientation:horizontal AlignBars = justify Colors = id:gray1 value:gray(0.9)

DateFormat = yyyy Period = from:1952 till:2010

ScaleMajor = unit:year increment:5 start:1955 PlotData = bar:40 color:gray1 width:1 #gridlijn ywaarde4_3 from:start till:end bar:30 color:gray1 #gridlijn ywaarde3_3 from:start till:end bar:20 color:gray1 #gridlijn ywaarde2_3 from:start till:end bar:10 color:gray1 #gridlijn ywaarde1_3 from:start till:end bar:0 color:gray1

  1. berekening van xwaarde punt: 70+((jaartal-jaartalminimum)×10)
  2. berekening van ywaarde punt: entreeprijs in euro's

LineData = layer:front points:(90,22)(100,22) color:blue width:2 #1952: 0,36 & #1953: 0,36 points:(100,22)(110,22) color:blue width:2 #1954: 0,39 points:(110,22)(120,22) color:blue width:2 #1955: 0,41 points:(120,22)(130,23) color:blue width:2 #1956: 0,45 points:(130,23)(140,23) color:blue width:2 #1957: 0,45 points:(140,23)(150,23) color:blue width:2 #1958: 0,45 points:(150,23)(160,23) color:blue width:2 #1959: 0,45 points:(160,23)(170,23) color:blue width:2 #1960: 0,45 points:(170,23)(180,23) color:blue width:2 #1961: 0,45 points:(180,23)(190,23) color:blue width:2 #1962: 0,45 points:(190,23)(200,23) color:blue width:2 #1963: 0,45 points:(200,23)(210,23) color:blue width:2 #1964: 0,45 points:(210,23)(220,24) color:blue width:2 #1965: 0,68 points:(220,24)(230,25) color:blue width:2 #1966: 0,73 points:(230,25)(240,26) color:blue width:2 #1967: 0,91 points:(240,26)(250,26) color:blue width:2 #1968: 0,91 points:(250,26)(260,26) color:blue width:2 #1969: 0,91 points:(260,26)(270,27) color:blue width:2 #1970: 1,13 points:(270,27)(280,28) color:blue width:2 #1971: 1,36 points:(280,28)(290,28) color:blue width:2 #1972: 1,36 points:(290,28)(300,29) color:blue width:2 #1973: 1,59 points:(300,29)(310,30) color:blue width:2 #1974: 1,82 points:(310,30)(320,32) color:blue width:2 #1975: 2,27 points:(320,32)(330,35) color:blue width:2 #1976: 2,72 points:(330,35)(340,37) color:blue width:2 #1977: 3,18 points:(340,37)(350,38) color:blue width:2 #1978: 3,40 points:(350,38)(360,39) color:blue width:2 #1979: 3,63 points:(360,39)(370,40) color:blue width:2 #1980: 3,86 points:(370,40)(380,44) color:blue width:2 #1981: 4,54 points:(380,44)(390,46) color:blue width:2 #1982: 4,99 points:(390,46)(400,49) color:blue width:2 #1983: 5,67 points:(400,49)(410,52) color:blue width:2 #1984: 6,13 points:(410,52)(420,55) color:blue width:2 #1985: 6,81 points:(420,55)(430,58) color:blue width:2 #1986: 7,49 points:(430,58)(440,62) color:blue width:2 #1987: 8,17 points:(440,62)(450,64) color:blue width:2 #1988: 8,62 points:(450,64)(460,66) color:blue width:2 #1989: 9,08 points:(460,66)(470,69) color:blue width:2 #1990: 9,53 points:(470,69)(480,72) color:blue width:2 #1991: 10,21 points:(480,72)(490,78) color:blue width:2 #1992: 11,34 points:(490,78)(500,85) color:blue width:2 #1993: 12,71 points:(500,85)(510,89) color:blue width:2 #1994: 13,61 points:(510,89)(520,91) color:blue width:2 #1995: 14,70 points:(520,91)(530,95) color:blue width:2 #1996: 14,75 points:(530,95)(540,100) color:blue width:2 #1997: 15,88 points:(540,100)(550,100) color:blue width:2 #1998: 15,88 points:(550,100)(560,106) color:blue width:2 #1999: 17,02 points:(560,106)(570,109) color:blue width:2 #2000: 17,70 points:(570,109)(580,116) color:blue width:2 #2001: 19,06 points:(580,116)(590,126) color:blue width:2 #2002: 21 points:(590,126)(600,131) color:blue width:2 #2003: 22 points:(600,131)(610,136) color:blue width:2 #2004: 23 points:(610,136)(620,141) color:blue width:2 #2005: 24 points:(620,141)(630,146) color:blue width:2 #2006: 25 points:(630,146)(640,151) color:blue width:2 #2007: 26 points:(640,151)(650,156) color:blue width:2 #2008: 27 points:(650,156)(660,161) color:blue width:2 #2009: 28

</timeline>

In de periode 1952 tot 2002 is de entreeprijs van guldens naar euro's omgerekend met een conversiefactor van 0,45378. In 1952 was de entreeprijs 0,80 gulden (0,36 euro). De prijs was 1 gulden van 1956 tot 1965. De prijs steeg tot 42 gulden in 2001 en werd 21 euro in 2002, tijdens de overgang van gulden naar euro.

Lijnuitbreiding

De Efteling vindt steeds meer de weg naar de consument ook buiten het park, zo wordt bijvoorbeeld Efteling Media opgericht. Efteling Media is de producent van Sprookjes dat sinds 2004 op Ketnet wordt uitgezonden. De 3D-animatiereeks Sprookjesboom, die in 2006 voor het eerst werd uitgezonden op de TROS en Ketnet is ook van Efteling Media. In de serie vervullen de bekendste Sprookjesbosbewoners de hoofdrol.

In samenwerking met Friesche Vlag heeft het park "Eftelingvla" ontwikkeld in drie verschillende smaken, die sinds de zomer van 2007 in de supermarkt verkrijgbaar zijn. Eind maart 2008 kwam Efteling Tycoon op de markt, een computergame van Atari waarbij de speler zelf zijn eigen virtuele attractiepark kan ontwikkelen en beheren. Verder zijn er bij de directie van het park zelfs ideeën voor een televisiezender over de Efteling.

Hieronder staat een overzicht van Efteling-producten:

  • Ravensburger Efteling Spellen
  • DrakensTaart
  • Buys Efteling Zoentjes
  • Efteling Schoenen
  • Piramide Efteling Thee
  • Efteling Cookies
  • Efteling Hobbymatrialen
  • Ola Efteling Wonderijsjes
  • Efteling Stationary
  • Bolletje Efteling Beschuit
  • Efteling (voor-)Leesboekje
  • Vero Efteling Snoepgoed
  • Friesche Vlag Efteling Vla
  • Atari Efteling Tycoon

Efteling Radio

Op 21 juli 2008, tijdens de zevenmijlszomer, ging Efteling Radio om 10.43 van start. Het station zendt uit in een straal van 20 kilometer rondom de Efteling op 104.3 MHz op de FM-band en op internet., Het radiostation richt zich vooral op de bezoekers van het attractiepark, met onder andere verkeers- en parkeerinformatie, gesprekken met bezoekers en live-straatmuziek.

Aanvankelijk mocht de naam 'Radio Efteling' niet worden gebruikt van het Commissariaat voor de Media en koos de Efteling voor de naam Radio 777, maar later kreeg het attractiepark alsnog toestemming om de naam 'Radio Efteling' te gebruiken. De zender wordt geleid door Arnoud Schellenberg, die eerder werkte bij 100%NL. De radiostudio is gevestigd in het Huis van de Vijf Zintuigen. Nu heet de radiozender Efteling Radio.

Onderscheidingen

In 1972 ontving de Efteling de Pomme d'Or als beste recreatiepark van Europa, in 1992 de IAAPA Applause Award voor het beste pretpark in de wereld.

Op 5 februari 2005 ontving de Efteling de THEA Classic Award, een 'lifetime achievement award' in de entertainmentwereld. De Efteling is het tweede park ter wereld dat deze oeuvreprijs krijgt, na Tivoli in Kopenhagen (Denemarken). De jury, bestaande uit twintig internationale vertegenwoordigers uit de attractieparkenbranche, kende de Efteling unaniem de prijs toe omdat "de Efteling niet alleen de tand des tijds glansrijk heeft doorstaan, maar ook met de allereerste attracties nog steeds het publiek weet te bekoren", en "voor de meer dan 50 jaar van inspiratie, kwaliteit, creativiteit en entertainment voor intussen bijna 90 miljoen bezoekers".

Zie ook

<div id="commonscatklein" class="noprint plainlinks zusterprojectsjab" style="border:1px solid #aaaaaa; font-size:90%; background-color:#f9f9f9; width:262px; padding:4px; text-align:left; clear:ri
Opgenomen in de volgende categorieën:
Plaats commentaar
Hints en tips
Chris Cookson
22 may 2016
Easily the most beautiful theme park I have ever been to, it's like if Disneyland had a baby with a nice Botanical Garden. Reasonably priced for what you get, a must for anyone visiting Holland
Lunar H
26 august 2014
Top three: Dreamflight, Flying Dutchman, Ravelijn Show. Perfect for fantasy lovers! Good Dutch treats at good prices. Satay on a bun, add your own toppings. Great staff. Avoid the ride called Bob.
Marco Roza
28 july 2015
Great attraction park with several roller coasters and many other pavilions and shows. Fairy tales park is so sweet. There are places for both kids and adults.Very nice clean park. ????????
Caroline Deng
17 july 2017
One of the best theme parks I've been to! It's the Dutch version of Disneyland. You must go to the Fairytale Forest and check out the Gnome Village. They have some roller coasters that are good too!
Henri Vogels
18 november 2018
It’s a big attraction park for children and adults. There’s a lot things to see and you can also eat and drink as well. Prices are reasonable. Nicest place for me in years.
Rafaela Dos Reis
14 october 2014
Family oriented. Moderate (30-40min) waiting times on a busy day (25000 people), but nice decoration that makes waiting easier. Free Wi-Fi. Free tickets required to get a place see raveleijn show.
Meer reacties laden
foursquare.com
9.5/10
Keenora Fluffball, KwisA Wolfy en 73.183 meer mensen hier zijn geweest
Kaart
Europalaan 1, 5171 KW Kaatsheuvel, Nederland Routebeschrijving
Sat 9:00 AM–5:00 PM
Sun 9:00 AM–4:00 PM
Mon 9:00 AM–2:00 PM
Tue 9:00 AM–1:00 PM
Wed-Thu 9:00 AM–2:00 PM

Efteling op Foursquare

Zoek hotels

Alle hotels Alles zien
Bed & breakfast Hof van Oudheusden Heusden

beginnend $77

NH Waalwijk

beginnend $110

Mercure Hotel Tilburg Centrum

beginnend $124

Hotel Oosterhout

beginnend $88

Tulip Inn Oosterhout

beginnend $45

Efteling Bosrijk

beginnend $186

Aanbevolen bezienswaardigheden in de omgeving

Alles zien Alles zien
In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Museum De Pont

Museum De Pont is een museum voor hedendaagse kunst in Tilburg.

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Kasteel Nemerlaer

Nemerlaer Castle is a 14th century castle, located in Haaren, The

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Kamp Vught

Kamp Vught (officieel van Duitse zijde: Konzentrationslager

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Safaripark Beekse Bergen

Safaripark Beekse Bergen is located between the cities of Tilburg and

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Kasteel Ammersoyen

Kasteel Ammersoyen is een kasteel in Ammerzoden, in de Bommelerwaard

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Stedelijk Museum 's-Hertogenbosch

The Stedelijk Museum 's-Hertogenbosch (SM's) is a museum for modern

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Sint-Janskathedraal ('s-Hertogenbosch)

De Sint-Janskathedraal (voluit: de Kathedrale Basiliek van Sint-Jan

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Slot Loevestein

Slot Loevestein is een kasteel, gelegen even ten noordwesten van het

Vergelijkbare toeristische attracties

Alles zien Alles zien
In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Cedar Point (attractiepark)

Cedar Point is een attractiepark, gelegen in Sandusky op een

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Magic Kingdom

Het Magic Kingdom (Nederlands: 'Magisch Rijk') is een van de vier

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Epcot

Epcot Disneypark

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Universal Studios Florida

Шаблон:Infobox pretpark

In verlanglijst
Ik ben hier geweest
Bezocht
Cinderella Castle

Het Cinderella Castle (Nederlands: Het kasteel van Assepoester) is een

Alle vergelijkbare plaatsen